Su Ayak İzi Nasıl Hesaplanır ?

SU AYAK İZİ NASIL HESAPLANIR?

1-  Hedefler ve Kapsam

Su Ayak İzi Değerlendirmesi, su ayak izi çalışmasının hedeflerinin ve kapsamının belirlenmesiyle başlar. Su Ayak İzi Değerlendirmesi farklı amaçlar için gerçekleştirilebilir.

Örneğin;

§  Belirli bir işletmeyi doğrudan yürüttüğü faaliyetlerde ve tedarik zincirinde sürdürülebilir su yönetimine ulaşma konusunda desteklemek

§  Ulusal/bölgesel sürdürülebilir su tahsisi ve yönetimi konusunda hükümetlerin ve düzenleyici kurumların desteklenmesi

§  Belirli bir faaliyet sektörü veya belirli bir ürünün üretimi için su tüketimi ve su kirliliğine ilişkin ölçütlerin tanımlanması

§  Su kullanımıyla ilgili su sürdürülebilirliği konularında farkındalık yaratmak

Su Ayak İzi Değerlendirmesi, çalışmanın hedeflerini ve kapsamını karşılayacak şekilde uyarlanabilir. Değerlendirmenin amacı, sonraki adımlarda ne yapacağınızı (Hesaplama, sürdürülebilirlik değerlendirmesi ve yanıt formülasyonu vb.) netleştirir. Değerlendirmenin kapsamı, çalışmanın mekansal ve zamansal ölçeğini tanımlar; örneğin odak noktasının küresel mi yoksa tek bir havza mı olacağı, bir yılı mı yoksa birden fazla yılı mı kapsayacağı, değer zincirinin bir kısmını mı yoksa tamamını mı içereceği, bir ürünü mü yoksa bir tesisi mi yoksa tüm bir şirketi mi ele alacağı gibi.

Amaç ve kapsam birlikte hangi verilerin kullanılacağını, değerlendirmenin sonraki her adımına nasıl yaklaşılacağını ve istenen sonuçlara ulaşmak için gereken ayrıntı düzeyini gösterir.

2-  Hesaplama

Su Ayak İzi Değerlendirmesinin amacı ve kapsamı tanımlandıktan sonra, çalışma için ilgili süreçlerin ayak izini hesaplamak üzere veriler toplanır.

Bunlar Su İstatistikleri gibi küresel veri tabanlarından gelebilir veya yerel olarak toplanabilir. Yeşil, mavi ve gri su ayak izi hesaplamaları Su Ayak İzi Değerlendirme El Kitabında (Water Footprint Assessment Manual) açıklanan metodolojiyi takip eder.

3-  Sürdürülebilirlik Değerlendirmesi

Su Ayak İzi Değerlendirmesi, su kullanımının çevresel açıdan sürdürülebilir, kaynak verimli ve adil bir şekilde tahsis edilip edilmediğini değerlendirmek için kullanılır.

Sürdürülebilirlik değerlendirmesi adımında, su kullanımının insanların ve doğanın ihtiyaçlarını dengeleyip dengelemediğini, sınırlı su kaynaklarımızın en yüksek faydayı sağlayacak şekilde kullanılıp kullanılmadığını ve kullandığımız suları ne kadar adil paylaştığımızı değerlendirir.

Çevresel sürdürülebilirlik: Çevresel açıdan sürdürülebilir olmak için su kullanımının bir tatlı su kaynağının maksimum sürdürülebilir sınırlarını aşmaması gerekir. Mavi su ayak izinin çevresel sürdürülebilirliğini ölçmek için mavi su kıtlığını kullanıyoruz. Bu, çevresel akış gereksinimleri dikkate alındıktan sonra mevcut su ile karşılaştırıldığında mavi su ayak izinin bir ölçüsüdür. Mavi su ayak izi mevcut sudan daha büyük olduğunda, çevresel akışlar karşılanmaz ve zamanla tatlı su ekosistemleri bozulur.

Su kullanımının çevresel sürdürülebilirliğini su kalitesi açısından ele aldığımızda, su kirliliği seviyesini ölçmek için gri su ayak izini mevcut asimilasyon kapasitesi ile karşılaştırırız. Gri su ayak izi asimilasyon kapasitesini aşarsa su kalitesi standartları ihlal edilir ve suyun kalitesi sosyal olarak üzerinde anlaşmaya varılmış amaçları karşılamaz.

Bunların her ikisi de, mavi su kıtlığı ve su kirliliği seviyeleri, tatlı su kaynağının tüm su kullanımlarının kümülatif etkisini değerlendirmektedir. Bu, büyük nehir havzalarına ve bölgesel yeraltı suyu rezervlerine kadar alt havza veya yerel bir akifer için yapılabilir.

Kaynak verimliliği: Su ayak izi, kaynak verimliliğinin ideal bir ölçüsüdür çünkü üretim birimi başına ölçülebilir, örneğin bir ton buğday üretmek için gereken metreküp. Su ayak izi düştükçe, bu durum buğdayın veya başka bir ürünün üretiminde suyun daha verimli kullanıldığını gösterir. Su ayak izinin söz konusu faaliyet için bir kaynak verimliliği ölçütünü aşması, uygulama veya teknoloji değişikliği yoluyla su ayak izinin azaltılması için bir fırsat olduğunu gösterir.

Adil paylaşım: Karbon ayak izinin aksine, su ayak izine sahip olmanın faydaları vardır - yediğimiz yiyeceklerin, giydiğimiz kıyafetlerin, evlerimizi inşa ederken kullandığımız malzemelerin vb. üretimi, bir su ayak izinin olmasını gerektirir. Su ayak izinin çevresel açıdan sürdürülebilir ve kaynak açısından verimli olmasını sağlamanın yanı sıra, tüm insanlar arasında adil bir şekilde paylaşılması da gerekmektedir. Bu, bir nehir havzasındaki su ayak izinin tahsisinin, farklı su kullanıcıları ve farklı sektörler arasında daha büyük toplumsal hedeflere fayda sağlayacak şekilde adil bir tahsis olduğu anlamına gelebilir. Aynı zamanda hiçbir birey, topluluk veya ülkenin, tükettikleri ürün ve hizmetlerle ilişkili olarak diğerlerinden daha büyük bir su ayak izine sahip olmadığı anlamına da gelebilir.

4-  Yanıt Formülasyonu

Su Ayak İzi Değerlendirmesinin hesaplama ve sürdürülebilirlik değerlendirmesi adımlarında elde edilen bilgiler kullanılarak, su ayak izini azaltan ve sürdürülebilirliğini iyileştiren müdahale stratejileri uygulama için önceliklendirilebilir.

Müdahale stratejileri, gelişmiş su yönetimini mümkün kılmak için daha iyi ölçüme yatırım yapmaktan, değer zinciri boyunca herhangi bir adımda su ayak izini azaltacak uygulamalardaki değişikliklere veya teknoloji yatırımlarına kadar uzanabilir. Havza veya nehir havzası düzeyinde su kullanımının uzun vadeli sürdürülebilirliğini iyileştirmek için başkalarıyla birlikte harekete geçmek de önemli olabilir. Su yönetimi ve entegre nehir havzası yönetimi, su israfını azaltacak ve iyi su yönetişimini hayata geçirecek çözümlerin bulunmasında bir dizi paydaşın katılımını sağlar.